sidee loo dhimaa miisaanka jirtka?

 

HORUDHACA

Miisaanka jirka oo caafimaad qaba waa arrin aad u muhiim u ah si loo ilaaliyo caafimaadka guud iyo nolol wanaagsan,  dad badan ayaa latacaalaya miisaanka kordha oo saameeya caafimaadkooda iyo kal soonidooda nafsadeed, inkasta oo ay jiraan siyaabo badan oo lagu dhimo miisaanka waxaa muhiima ah in loo dhawaado hab caafimaad leh oo waara, dhanka kale .

Dhimista miisaanka caafimaadka qaba waxay u baahan tahay qorsheyn iyo dulqaad adigoo raaca talooyinkan iyo cuntooyinka caafimaadka leh, xasuusnow caafimaadkaaga ayaa ah hantidaada ugu weyn sidaas darteed waxay mudan tahay inaad ku dadaasho caafimaadkaaga, jireed iyo kaaga maskaxeed.

Qormadaan waxaan ku eegi doonaa siyaabaha ugu waxatarka badan ee lagu dhimi karo miisaanka cuntada caafimaadka qabta ee loo baahan yahay iyo talooyin muhiima ah oo kaa caawin kara inaad gaarto hadafkaaga miisaan dhimista.

Qaybata 1aad fahamka miisaanka jirka:

Miisaanka jirka wuxuu ku xiran yahay isku dheeli tirka tamarta, tamarta aad ka hesho cuntada iyo tamarta aad ku bixiso dhaqdhaqaaqaga maalinlaha ah, marka tamarta aad cunayso ay ka badan tahay mida aad isticmaalayso, miisaankaaga ayaa kordhaya, marka taa lidkeeda ay dhacdo miisaankaaga waa uu yaraadaa, waxaa muhiim ah in lafahmo in miisaanka caafimaadka qabaa uu yahay mid ku habboon dhererkaaga, jirkaaga, iyo heerka dhaqdhaqaagaa.

Qaybta 2aad  cuntooyinka caafimaadka leh:

Si loo dhimo miisaanka si caafimaad leh waxaa muhiim ah in la doorto cuntooyin caafimaad leh oo nafaqo leh kuwaas waxaa kamid ah.

1. khudaar iyo miraha: waxay leeyihiin fiitamiino, macdano, iyo fibre badan oo ka caawiya jirka inuu caafimaad qabo waxay kaloo yareeyaan dareenka gaajada waana kuwo kalooriyo yar leh.

2. qamadiga iyo cuntooyinka whole grain: sida bariiska buniga ah baastada whole grain iyo rootiga whole grain ayaa si tartiib ah u sii daaya tamarta, taas oo ka hortagta inay si degdeg ah u dhacdo sonkorta dhiiggaaga.

3. protein: waa muhiim marka la dhimayo miisaanka, sababtoo ah waxay kaa caawisaa inay ilaaliso murqaha inta lagu jiro habka dhimista miisaanka, protein-ka caafimaadka leh waxaa laga heli karaa digaaga aan la qalajin, kalluunka,  ukunta, lowska, iyo digirta.

4. Dufanka caafimaadka leh : dufanka caafimaadka leh waxaa laga heli karaa avokada, lowska, iniinta, iyo saliida saytuunka, kuwani waxay bixiyaan tamar waana muhiim in laga fogaado dufanka aan caafimaadka lahayn sida margarine-ka iyo cuntooyinka la warshadeeyey.

Qaybta 3aad talooyin muhiim ah oo kusaabsan dhimista miisaanka jirka:

1. cabida biyo badan: biya cabidda badan waxay caawisaa in jirku uu u shaqeeyo si saxa waxayna yareeyaan oo meesha ka saaraan dareenka gaajada, marar badan markaad u maleyneyso inaad gaajaysantahay, dhab ahaantii jirkaagu wu xuu u baahan yahay biyo.

2. cunista cuntooyin yar-yar oo joogto ah: waxay ka hortagtaa inaad gaajooto, waxayna kaa caawisaa inaad ka fogaato cunista xad dhaafka ah ee cuntada hal mar ah.

3. tababarka jirka: tababrka jirka wuxuu muhiim u yahay dhimista miisaanka iyo ilaalinta caafimaadka guud, isku day inaad sameyso ugu yaraan 30 daqiiqo oo jimicisi ah maalin kasta ah sida, socodka, dabaasha, iyo baaskiilka.

4. hurdo kugu filan: hurdo kugu filan waa muhiim sababtoo ah hurdo la” aanta waxay saameyn kartaa hoormoonadaada waxayna kordhin kartaa rabitaanka cuntada.

5. ka fogaanshaha cuntooyinka la warshadeeyey: cuntooyinka la warshadeeyey iyo kuwa sonkorta badan leh waxay kordhiyaan miisaanka waxayna leeyihiin nafaqo yari.

Qaybta 4aad dhimista miisaanka oo waara:

Waxaa muhiim ah in dhimista miisaanka ay noqoto mid waarta oo caafimaad leh, haddii aad qaadato hab caafimaad oo waara waxaad gaari kartaa miisaankaaga bartilmaameedka ah waxaadana ilaalin kartaa caafimaad wanaagsan, haku degdegin natiijooyinka iska ilaali nidaamyada miisaanka degdega ah oo laga yaabo inay caafimaadkaaga.